Nowa matryca stawek VAT

Z dniem 1 lipca 2020 weszła w życie ustawa z dnia 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2019 poz. 1751). Nowe przepisy mają na celu harmonizacje stawek w podatku od towaru i usług oraz zmianę dotyczącą sposobu identyfikowania towarów i usług w szczególności na potrzeby określania prawidłowego zastosowania stawek obniżonych.

ZMIANA PKWiU 2008 na nomenklature scaloną (CN) I PKWiU 2015

Do dnia 30.06.2020 r . w celu prawidłowego zakwalifikowania danego towaru bądź usługi będącego przedmiotem obrotu gospodarczego, niezbędne było odwołanie się do Polskiej Klasyfikacji Towarów i Usług (PKWiU 2008). Regulacje polskiej ustawy o VAT, wiązały zastosowanie obniżonej stawki VAT (8% lub 5%) z przyporządkowaniem danego towaru bądź usługi do prawidłowego kodu PKWiU. Ponadto na przedmiotowej klasyfikacji oparto m.in. obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności (załącznik 15 do ustawy VAT), niektóre regulacje dotyczące powstania obowiązku podatkowego, czy zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy użyciu kas rejestrujących.
Należy zaznaczyć, że PKWiU 2008 był rozbudowany i skomplikowany, co nierzadko utrudniało jego zastosowanie. Problemy pojawiały się szczególnie przy transakcjach międzynarodowych, gdzie zastosowanie na ogół ma tzw. Zharmonizowany System Oznaczania i Kodowania Towarów (ang. Harmonized Commodity Description and Coding System, HS) lub tzw. Nomenklatura Scalona (ang. Combined Nomenclature, CN). Ponadto złożoność klasyfikacji oraz związane z tym wątpliwości dotyczące prawidłowego stosowania stawek VAT rodziły liczne spory z organami podatkowymi.

Mając powyższe na uwadze, z dniem 01.07.2020 r. weszły w życie regulacje, zgodnie z którymi dotychczas obowiązująca PKWiU 2008 została zastąpiona:
Nomenklaturą scaloną CN – w zakresie towarów,
PKWiU 2015 – w zakresie usług.

Klasyfikacja towarów – kody CN

Samo przejście na klasyfikację CN w zakresie towarów powinno znacznie uprościć zastosowanie stawki VAT do towarów objętych obniżonymi stawkami VAT oraz towarów wobec których niezbędne jest zastosowanie procedur szczególnych (np. mechanizmu podzielonej płatności). Klasyfikacja oparta na kodach CN grupuje towary w sekcje, działy i poddziały. Każdy z działów jest objęty taką samą stawką podatku VAT. Każda podpozycja CN posiada ośmiocyfrowy numer kodowy:
a) pierwsze sześć cyfr stanowi numery kodowe odnoszące się do pozycji i podpozycji nomenklatury Systemu Zharmonizowanego (tzw. kod HS – obowiązujący na całym świecie);
b) siódma i ósma cyfra określają podpozycje CN. Gdy pozycja lub podpozycja Systemu Zharmonizowanego nie jest dalej dzielona do celów wspólnotowych, siódma i ósma cyfra to „00”.
Co roku w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej do dnia 31 października publikowane jest rozporządzenie Komisji Europejskiej wraz z załącznikiem zawierającym wykaz kodów CN, obowiązujący od dnia 1 styczna roku następnego.

Klasyfikacja usług – PKWiU 2015

PKWiU została wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów z 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Od tamtej pory była kilkukrotnie nowelizowana. Od dnia 01.07.2020r. PKWiU 2008 została zastąpiona PKWiU 2015. PKWiU wykorzystywana jest do stosowania w statystyce, ewidencji, dokumentacjach, rachunkowości oraz urzędowych rejestrach i procedurach objętych szczególnymi preferencjami podatkowymi.
PKWiU 2015 została oparta na następujących klasyfikacjach i nomenklaturach międzynarodowych:
a) Dla czterech pierwszych cyfr (dział, grupa, klasa) przyjęto jako kryterium podziału produktów – ich pochodzenie zdefiniowane przez PKD 2007 (europejski odpowiednik Statistical Classification of Economic Activities In the European Community, NACE);
b) Cyfra piąta i szósta (kategorie i podkategorie) jest to podział produktów określony na tych samych poziomach co przedstawione w europejskiej Klasyfikacji Produktów wg Działalności (ang. Classification of Products by Activity, CPA);
c) Cyfra siódma (pozycja) została stworzona jedynie dla potrzeb statystyki krajowej.
Poniżej przykład struktury klasyfikacji usług zw. z naprawą i konserwacją metalowych elementów konstrukcyjnych (PKWiU 33.11.11.0):

Podstawowym założeniem budowy PKWiU 2015 jest powiązanie klasyfikacji produktów (wyrobów i usług) z klasyfikacją rodzajów działalności gospodarczych (PKD 2007) tak, aby każdy produkt był klasyfikowany przede wszystkim w zależności od rodzaju działalności, w wyniku której powstaje.

Należy zaznaczyć, że zgodnie z rozporządzaniem Rady Ministrów z dnia 27 marca 2020 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (Dz.U. 2020 poz. 556) stosowanie klasyfikacji PKWiU 2008 dla celów stosowania mechanizmu podzielonej płatności zostanie przedłużone do końca 2020 r.

Nowa matryca stawek VAT

Przepisy wprowadzające tzw. nową matryce stawek VAT, obowiązują od 1 lipca 2020 r. (wyjątek stanowią książki, czasopisma, dzienniki i gazety, dla których obniżona stawka VAT zaczęła obowiązać od dnia 01.11.2019 r) i zostały oparte na trzech filarach:

prostota – przejrzystość – przyjazność stosowania

Powyższe założenia mają odzwierciedlać zmiany wprowadzone do polskie ustawy o VAT tzn.:

1. Przyjęcie jednej (takiej samej stawki) podatku dla całych – w miarę możliwości – działów CN;

Przykładowo dla produktów objętych działem:
08 CN – owoce i orzechy jadalne, skórki owoców cytrusowych lub melonów – przyjmuje się jedną stawkę w wys. 5% (przed wprowadzeniem zmian obowiązywała stawka 8% i 5%):
19 CN – przetwory ze zbóż, mąki, skrobi lub mleka; pieczywa cukiernicze – przyjmuje się jedną stawkę w wys. 5% (przed wprowadzeniem zmian produkty ze zboża m .in. pieczywo i produkty ciastkarskie, były opodatkowane trzema stawkami 5%, 8%, 23 % – w zależności od daty przydatności produktu);

2. Przyjęcie – w razie konieczności zmiany stawki na dane towary generalnej zasady obniżania stawek („równanie w dół”);
3. Konieczność zrównoważenia wprowadzenia uproszczonej matrycy stawek VAT podwyżkami stawek na wybrane towary i usługi (np. homary i ośmiornice oraz inne skorupiaki, mięczaki i bezkręgowce wodne z 5% i 8% do 23%).

Efektem powyższego jest znaczące zmniejszenie liczby pozycji w dotychczas obowiązujących załącznikach do ustawy VAT (nr 3 i nr 10), zawierających wykazy towarów i usług opodatkowanych odpowiednio według stawek 8% i 5% ( z obowiązujących 150 do 74 pozycji w załączniku nr 3 oraz z 35 do 24 pozycji w załączniku nr 10).

Należy mieć na uwadze, że nieuniknionym następstwem ww. zmian, są pewne zmiany wysokości stawek obniżonych dla poszczególnych towarów i usług obowiązujących przed dniem 30.06.2020 r.

Mając powyższe na uwadze zalecamy weryfikacje prawidłowości stosowania obecnie obowiązujących stawek VAT względem towarów i usług sprzedawanych w ramach prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej.
***
Jeżeli mają Państwo pytania odnośnie nowej matrycy stawek VAT, zachęcamy do kontaktu z naszymi specjalistami z TAAC Solutions.